Przewodnik dla ucznia klasy ósmej w załączniku.
Rodzina stanowi, do pewnego czasu w życiu młodego człowieka, najważniejszy punkt odniesienia, również w postrzeganiu świata pracy zawodowej, w tym atrakcyjności różnych zawodów i wartości, jakie są z nimi związane. To Rodzice przekazują swoim dzieciom doświadczenie i wiedzę na temat życia zawodowego. Dzieci bacznie obserwują czynności zawodowe (ale i codzienne) swoich Rodziców oraz osób z najbliższego otoczenia (starsze rodzeństwo, dalsza rodzina, znajomi Rodziców), chcą brać w nich udział i naśladować. Naśladownictwo czynności zawodowych osób dorosłych przejawia się w zabawach dzieci np. w nauczyciela, lekarza, policjanta, sprzedawcę. W ten sposób budują i rozwijają swoją wiedzę o zawodach i świecie pracy zawodowej, treści i właściwościach pracy. Pochodzenie Rodziców, ich role zawodowe, tradycje rodzinne, aspiracje, sukcesy i niepowodzenia, wartości i postawy są podstawą tego, jakie decyzje edukacyjno – zawodowe podejmą ich dzieci w przyszłości.
Cały tekst w załączniku.
W kontekście wyboru przyszłego zawodu stan zdrowia ma bardzo ważne znaczenie, gdyż każde stanowisko pracy wymaga innych predyspozycji, również tych zdrowotnych. Najwięcej wymagań pod względem stanu zdrowia stawiają szkoły branżowe- oferujące zawody m.in.:
wymagające bardzo dobrej kondycji fizycznej i wytrzymałości, gdyż mogą wiązać się z dużym wysiłkiem fizycznym lub pracą w pozycji stojącej;
Konieczne jest, abyś znał swój stan fizyczny i zdrowotny, przebyte choroby, skłonności do chorób i posiadane wady. Pomocą w tym zakresie posłuży Ci lekarz rodzinny oraz w dalszej kolejności lekarz medycyny pracy.
Dysfunkcje Zdrowotne Ograniczające Wybór Zawodu w załączniku.
W ciągu swojego życia wykonywać musisz wiele zadań. Jedne z nich są łatwe i przyjemne, inne sprawiają problem. Czasami czujesz, że coś, co robisz, sprawia ci wielką przyjemność, wtedy szybko się tego uczysz. Gdy po wykonaniu zadania odczuwasz zadowolenie i masz ochotę dalej rozwijać ten obszar, być może odkryłeś swój talent. Człowiek rozwijający swój talent, robi to, co lubi, robi więc to chętniej i coraz lepiej. Widzi postępy i tym samym wzrasta poczucie jego własnej wartości. Ono z kolei daje mu siłę, by jeszcze bardziej przykładać się do pracy. Są to narodziny prawdziwego mistrza.
Każdy z nas ma jakieś zdolności. Jedna osoba potrafi pięknie śpiewać, druga świetnie tańczy, inna ma niesamowitą pamięć, kolejna wspaniale rozumie innych ludzi, ktoś ma nadzwyczajną wyobraźnię czy jest doskonałym organizatorem. Bywa jednak tak, że mijają lata, a nam się wydaje, że nie mamy żadnych wyjątkowych umiejętności. I co wtedy? Odkrycie swoich talentów jest przecież niezmiernie ważne również z tego powodu, że pomaga dokonać wyboru dalszej drogi kształcenia oraz przyszłej pracy. Co zatem zrobić?
Po pierwsze, aby odkryć swój talent najpierw należy dać mu szansę na ujawnienie się. Czasem decyduje o tym przypadek. Talent ujawnić się może tylko wtedy, kiedy będziesz szukać, próbować różnych zajęć. I co z tego, że nie wychodzi Ci gra na pianinie, skoro wiesz, że świetnie tańczysz. Nie będziesz znanym pianistą, ale jesteś gwiazdą parkietu. A może nigdy nie dowiedziałbyś się, że masz wyjątkowy zmysł kulinarny, gdybyś nie usmażył pierwszej jajecznicy? Powiedz szczerze sam sobie, czy rzeczywiście gra na pianinie Cię kręci? Czy może tak naprawdę prawdziwą satysfakcję masz wtedy, gdy widzisz zachwycone twarze przyjaciół, dla których przygotowałeś sałatkę? Staraj się próbować rzeczy nowych- nowe doświadczenia zawsze są cenne, mogą pozwolic odkryć w sobie niecodzienne predyspozycje.
Po drugie, talentowi należy pomóc się rozwijać. Nawet najlepsi w swoich dziedzinach niczego by nie osiągnęli, gdyby nie ciągła praca, rozwijanie zdolności, cierpliwość i podnoszenie się po porażkach. Każdy talent jest bowiem jedynie ziarenkiem, które trzeba nie tylko zasiać, ale i hodować. To potencjał, o który trzeba stale dbać. Nie zniechęcać się, podejmować kolejne próby, dać sobie czas, aby talent rozwijał się powoli, ale nieustannie.
Po trzecie odkrywanie talentów nie jest łatwe. Często wynika to z faktu, że ktoś, komu np. malowanie czy gotowanie przychodzi z łatwością uważa, iż jest to oczywiste i nie wyróżnia go spośród tłumu- wręcz przeciwnie- że jest to czymś naturalnym. Nie zdają sobie sprawy z tego, że działają tak dobrze, gdyż jest to ich predyspozycja.
Po czwarte, mówiąc o talencie, każdy ma na myśli bardzo konkretne czynności, takie jak: malowanie, rysowanie, granie na instrumencie, śpiew, taniec, zdolności do uczenia się języków obcych, uzdolnienia sportowe, matematyczne, umiejętności aktorskie czy pisanie wierszy. Jednak talent nie musi być tak konkretny. Może on jednak pomóc Ci w innym, bardziej konkretnym zajęciu. Szukaj zatem zajęć, gdzie będziesz mógł go ujawnić. Talentami mogą być umiejętności, czasem trudniejsze do nazwania, jak chociażby: zdolności przywódcze, umiejętności organizatorskie, umiejętność analitycznego myślenia, opowiadanie dowcipów, skłonność do niestandardowego rozwiązywania problemów, talent dekoratorski, uzdolnienia kulinarne, zdolność do pielęgnacji kwiatów..
Po piąte, nazwij swój talent i przyjmij go takim, jaki jest. Przyznaj, że to, co robisz wyjątkowo chętnie, z ogromną przyjemnością i lepiej niż inni, to Twój talent. Nie musi być on koniecznie taki, jakiego oczekują od Ciebie inni. Niektóre programy telewizyjne pokazują, jak różnorodne talenty ludzie posiadają. Jak różnymi dziedzinami życia są zafascynowani. Nie znaczy to, że masz narzekać, że Ty tak nie potrafisz. Uznaj, że to, co dostałeś w postaci Twojego talentu jest być może powodem do zazdrości innych osób, nie posiadających takich właśnie umiejętności. Kto chodziłby na koncerty gwiazd estrady, gdyby każdy pięknie śpiewał? Kto kupowałby dzieła sztuki, gdyby każdy potrafił namalować arcydzieło? Jak nudne byłoby życie kibica sportowego, gdyby wszyscy równie szybko biegali...
Każdy jest inny i każdy jest w czymś dobry. Szukaj, eksperymentuj, poznawaj, próbuj. Rób różne rzeczy, aż odkryjesz coś, co pokochasz. Nie roztrząsaj swoich niepowodzeń i słabości, ponieważ staniesz się jeszcze słabszy. To, że ciągle szukasz swojego talentu i nie możesz go odnaleźć, nie oznacza, że go nie posiadasz. Być może to kwestia Twojej zbyt ostrej samokrytyki, być może niepotrzebnie szukasz konkretów lub ulegasz presji innych osób, które oczekują od Ciebie czegoś innego.
Zastanów się, co najbardziej lubisz robić? O czym lubisz rozmawiać? Czego najbardziej lubisz się uczyć? Który przedmiot jest dla ciebie najłatwiejszy do nauki? Jaką pracę byś wybrał, gdybyś nie musiał kierować się względami finansowymi? Co lubisz robić jak masz czas wolny? Jakie masz hobby i zainteresowania? Co cię ekscytuje? Wykonywanie jakich czynności daje Ci satysfakcję i nie szkoda Tobie na nie czasu?
Czasami warto wybrać się do psychologa, pedagoga, aby porozmawiać na temat problemów w odnalezieniu swoich mocnych stron. Możesz skorzystać z pomocy doradcy zawodowego. Bo każdy człowiek ma jakieś predyspozycje, tylko trzeba je odkryć, a to odkrywanie może być wielkim wysiłkiem. Nie każdy chce się podjąć tak ciężkiej pracy. Z drugiej strony, samo poszukiwanie może być źródłem wspaniałych przeżyć.
Treść w załączniku.
W załącznikach ważne informacje dotyczące naboru do szkół średnich.
Uczenie się jest procesem możliwym do wyćwiczenia – przypomina trening sportowy. Trzeba poznać zasady działania naszej pamięci i mechanizmy koncentracji, aby efektywnie wykorzystać je przed egzaminami. Wówczas przygotowania do egzaminu nie będą tylko przykrym obowiązkiem.
1.Odpowiednia motywacja.
Niestety, nikt nie może Cię zmusić do nauki. Być może, gdy do egzaminu gimnazjalnego zostało jeszcze dużo czasu, nie czujesz potrzeby robienia powtórek. W takiej sytuacji prawdopodobnie wystarczy, że będziesz systematycznie przygotowywał się do lekcji i odrabiał prace domowe. Na 6 miesięcy przed egzaminem sprawdź jednak swoje umiejętności, np. rozwiązując przykładowe testy. To pomoże Ci ocenić stan wiedzy i zaplanować powtórki. Świadomość tego, ile materiału powinieneś opanować zazwyczaj działa motywująco. Zastanów się, jaki chcesz osiągnąć wynik na egzaminie i co dzięki temu zyskasz. Weź pod uwagę, że wybór szkoły może wpłynąć na resztę Twojego życia i karierę zawodową.
2.Zaplanuj naukę odpowiednio wcześnie.
Zacznij od przejrzenia notatek, podręcznika lub repetytorium, z którego chcesz się uczyć. Sprawdź, ile jest materiału, podziel go na części (jeśli uczysz się z książki, możesz przyjąć podział zgodny z tematami w spisie treści). Oceń, ile czasu potrzebujesz na przeczytanie i przyswojenie jednego zagadnienia i na tej podstawie wyznacz konkretny czas przeznaczony na naukę do egzaminu w poszczególne dni. Ten nawyk zaowocuje w przyszłości- będziesz mistrzem w zarządzaniu czasem. Dzięki planowaniu unikniesz paniki przed egzaminem i upewnisz się, że niczego nie pominąłeś. Podczas planowania uwzględnij rodzaj egzaminu, do którego się przygotowujesz. Jeżeli uczysz się do egzaminu pisemnego, rób notatki, pisz rozprawki, opowiadania. Ćwicz precyzyjne wypowiadanie myśli (zwięźle i na temat). To będzie przydatne na każdym teście.
3.Ucz się systematycznie.
Łatwiej zapamiętać małe dawki materiału. Kilkugodzinne zmuszanie się do uczenia osłabi Twoją wolę i koncentrację. Co godzinę rób 10- 15 minutowe przerwy- odpoczynek wzmacnia efektywność pracy.
Zmieniaj co jakiś czas formę przyswajania wiedzy- teorię przeplataj zadaniami a przedmioty ścisłe przedmiotami humanistycznymi. Skup się na zapamiętywaniu. Po przeczytaniu zrób przerwę na zapoznanie się z zadaniami. Odpowiadanie na pytania lub rozwiązywanie zadań zmuszają mózg do przetwarzania zdobytych informacji. Dzięki temu łatwo zauważysz, czy masz braki, czy już rozumiesz materiał.
4.Koncentracja to podstawa.
Bez skupienia uwagi na zagadnieniu, które chcesz poznać, nie masz szans na przygotowanie się do egzaminu. W większości przypadków podzielność uwagi to mit, więc postaraj się wyciszyć, nie zaglądaj na Facebooka i odłóż telefon. Usuń „rozpraszacze” z zasięgu wzroku! Pamiętaj – na egzaminie masz tylko jedną szansę na wykazanie się wiedzą! Zatem wykorzystaj czas na zdobycie wiadomości. Wszystko inne może poczekać. Pracuj intensywnie przez cały czas, w którym siedzisz nad książką czy zeszytem. Czytaj materiał w swoim tempie, nie skupiaj się na pojedynczych zdaniach – staraj się zrozumieć cały akapit i przejdź do następnego.
5.Odpowiednie miejsce i warunki do nauki.
Zapewnij sobie ciszę i porządek w miejscu nauki. Zadbaj o wygodną pozycję. Nie ucz się na leżąco- to pozycja, która skłania do wypoczynku- szybko poczujesz znużenie i senność. Zapewnij właściwe oświetlenie i temperaturę pomieszczenia- zbyt wysoka- powoduje dekoncentrację i senność. Pamiętaj, by nie uczyć się bezpośrednio po obfitym posiłku. Do nauki przystępuj wypoczęty i wyspany (regenerujący sen to minimum 7 godzin na dobę).
6.Nauka wielozmysłowa.
Korzystaj z różnych technik uczenia się i zapamiętywania:
„wzrokowiec”- podkreślaj na kolorowo to, co najważniejsze, rysuj, rób dopiski na marginesie, przyklejaj małe karteczki do tekstu, na ścianie...
„słuchowiec”- głośno powtarzaj materiał, twórz rymowanki, nagrywaj sobie tekst mówiony „własnymi słowami” a potem odsłuchuj, opowiadaj to, czego się nauczyłeś rodzicom, rodzeństwu...
„kinestetyk”- korzystaj z fiszek, globusu, dużych arkuszy papieru,ucz się podczas spaceru, biegania...
7.Próbne egzaminy i testy.
Rozwiązuj przykładowe testy egzaminacyjne dostępne np. na stronach internetowych. Nastaw zegar na 90 lub 120 minut czyli tyle, ile będziesz mieć na prawdziwym egzaminie. To pozwoli Ci zorientować się, czy mieścisz się w czasie. Przekonasz się, jak zagospodarować czas na egzaminie oraz na które zadania potrzebujesz go więcej. Przy okazji oswoisz się ze strukturą testu i schematami rządzącymi kluczem ocen.
8.Nie daj się stresowi.
Zbyt duży stres paraliżuje i utrudnia działanie. Takie reakcje wywołuje zazwyczaj nauka na ostatnią chwilę. Jeśli wcześniej zaplanujesz swoją naukę, stres będzie mniejszy.
Przeglądając materiał zwracaj uwagę na to, co już umiesz. Nie skupiaj się wyłącznie na tym, ile materiału jeszcze zostało. Pozytywne myślenie pozwoli opanować stres. Wykorzystuj techniki relaksacyjne (np. głębokie oddechy).
9.Wypoczynek.
W przerwach od nauki korzystaj ze świeżego powietrza, wypoczynku. Im większy wysiłek umysłowy, tym większa potrzeba odpoczynku i relaksu- zarówno fizycznego jak i psychicznego. Nie przeznaczaj na naukę ostatniego dnia przed egzaminem, organizm potrzebuje wtedy czasu na regenerację i wypoczynek.
10.Niezbędne powtarzanie.
Samo poznanie i zrozumienie materiału to za mało, aby zapamiętać. Nasz mózg zapamiętuje przez powtarzanie. Usiądź wygodnie, jeszcze raz przeczytaj temat i rozwiąż zadania. Szybko zauważysz, że za każdym razem będzie coraz łatwiej wykonywać ćwiczenia i odpowiadać na pytania do tekstu.